Op 17-18 maart namen CIDSE-partnerorganisaties deel aan een regionale dialoog in Bogotá, Colombia over actieplannen van de nationale overheid op het gebied van bedrijfsleven en mensenrechten. De discussie kwam een week na een door Ecuador georganiseerde bijeenkomst van regeringen in Genève over een initiatief om internationale instrumenten te versterken om betrokkenheid van het bedrijfsleven bij mensenrechtenschendingen te voorkomen.
CIDSE partnerorganisaties Federación Ecumenica para el Desarrollo y la Paz (FEDEPAZ) en Instituto de Defensa Legal (IDL) uit Peru, en Fundación Jubileo uit Bolivia, verzameld met vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld, overheden, internationale organisaties en bedrijven op een Dialoog georganiseerd door de International Corporate Accountability Roundtable en het Deense Instituut voor mensenrechten, in het kader van hun project 'Nationale actieplannen: staatsstrategieën voor de implementatie van de VN-richtsnoeren voor het bedrijfsleven en de mensenrechten. '
Sinds de goedkeuring van de Richtlijnen door de VN-Mensenrechtenraad in 2011, is de uitvoering op nationaal niveau erg traag verlopen. En toch is er urgentie, want een groot aantal gemeenschappen en individuen lijdt nu aan misstanden als gevolg van zakelijke activiteiten in Latijns-Amerika en elders. Er zijn aanhoudende gevallen waarin activiteiten van bedrijven een reeks mensenrechten hebben geschonden, waaronder arbeidsrechten en rechten op land, levensonderhoud, gezondheid, een schoon milieu en vreedzaam protest.
In 2012, in de context van het ontbreken van effectieve toestemmingsprocedures met getroffen gemeenschappen, vond een reeks protesten plaats tegen winningsprojecten, waaronder die van het Anglo-Zwitserse bedrijf Glencore Xstrata, in inheemse regio's in Peru, met name Espinar en Cajamarca. Ze werden gekenmerkt door aanhoudingen, dreigementen met juridische aanklachten tegen organisaties die mensenrechtenschendingen onderzoeken en verschillende doden, en leidden tot het uitroepen van de noodtoestand.
In november 2013 werd een Nestlé-werknemer en vakbondsman vermoord in Colombia, in navolging van een soortgelijke zaak in 2005 waarin werd beweerd dat senior managers van het bedrijf hadden nagelaten de middelen te gebruiken die tot hun beschikking stonden om de moord te voorkomen. In het laatstgenoemde geval, werd een strafrechtelijke klacht die in Zwitserland werd ingediend tegen Nestlé in december 2013 afgewezen, wat wijst op de voortdurende weigering van toegang tot de rechter en de belangrijke kwestie van extraterritoriale jurisdictie.
Aangezien de situatie sinds 2011 door sommige maatregelen zelfs is verslechterd, is er een toenemende vraag van het maatschappelijk middenveld en stemmen van de kerk in de getroffen landen over de hele wereld naar effectieve reacties. De UN Guiding Principles zetten duidelijk uiteen dat de gevolgen voor het bedrijfsleven een 'slimme mix' van beleidsreacties vereisen die verder gaan dan een vrijwillige benadering van maatschappelijk verantwoord ondernemen en ook regulering omvatten. In een aantal landen zijn staten echter zwak ten opzichte van machtige bedrijven, en in veel gevallen verhindert of verzwakt bedrijfslobby regelgeving. Een andere verontrustende trend is dat degenen wier rechten het meest worden beïnvloed door transnationale activiteiten, niet worden betrokken bij nationale discussies over hoe de leidende beginselen moeten worden geïmplementeerd.
Politieke wil is het essentiële ingrediënt om ervoor te zorgen dat er minder mensenrechtenschendingen plaatsvinden als gevolg van zakelijke activiteiten. Naast de handhaving van bestaande wetten moeten staten nu meer doen om de drie pijlers van de leidende beginselen - de plicht van de staat om te beschermen, de verantwoordelijkheid van bedrijven om te respecteren en toegang tot rechtsmiddelen - om te zetten in zinvolle maatregelen. Dit moet beginnen met een grondige beoordeling van de toereikendheid van wettelijke en beleidskaders en een duidelijke strategie of plan om lacunes aan te pakken, ontwikkeld met oprechte input van zowel het maatschappelijk middenveld als het bedrijfsleven. Regeringen zouden bijvoorbeeld eisen moeten stellen aan due diligence ', nu de toegang tot de rechter herzien en verbeteren als onderdeel van het implementatieproces.
Tegelijkertijd erkent CIDSE de ontwikkeling van een leemte in de leidende principes intergouvernementeel proces op weg naar een bindend internationaal verdrag. Als we het aantal gevallen van mensenrechtenschendingen als gevolg van bedrijfsactiviteiten op grote schaal willen verminderen, is het belangrijk om op beide benaderingen parallel vooruitgang te boeken, voortbouwend op de inspanningen tot nu toe.