De mensen, de kerk en de mijnoverval - CIDSE

De mensen, de kerk en de mijnbouwoverval

De schadelijke impact van de mijnindustrie zet aan tot weerstand in lokale gemeenschappen over de hele wereld. Hieronder is wat vertegenwoordigers van lokale bewegingen ons hebben verteld over dit gevecht - een gevecht dat ook door de kerk wordt ondersteund.

Edwin geeft niet op. Ana en vader Joy ook niet. Er zijn honderden vrouwen, mannen en gemeenschappen zoals zij, die vechten tegen de gigant die hen dreigt te verslinden en de omgeving waarin ze leven vanuit veel verschillende hoeken van de wereld. Deze reus is de mijnindustrie, met alle nasleep van geweld die het veroorzaakt. Achter diepe opgravingen die het land beschadigen of het uiteenvallen van de rotsen om waardevolle materialen te winnen, zijn er de grote multinationale bedrijven en hun belangen, met hun potentieel om degenen te intimideren die projecten willen stoppen die schadelijk zijn voor het milieu en voor de mensen die leef daar. Naast worstelende gemeenschappen zijn er echter de lokale kerken die de voorkeursoptie voor de armen hebben omarmd die de encycliek van paus Franciscus Laudato Si 'vanaf het begin in ecologische termen stelt, wat voor veel mensen een nieuwe houding voor de kerk leek.

Father Joy, Edwin en Ana zijn slechts enkele van de hoofdrolspelers in deze strijd. Dertig van hen, vertegenwoordigers van de lokale gemeenschappen die getroffen zijn door winningsactiviteiten in mijngebieden, uit Amerika, Afrika en Azië, kwamen samen in Rome tijdens een driedaagse bijeenkomst (17-19 juli) georganiseerd door het Salesianum. De bijeenkomst, getiteld "In eenheid met God horen we een pleidooi", Werd gepromoot en georganiseerd door de Pauselijke Raad voor Gerechtigheid en Vrede, voorgezeten door kardinaal Peter Turkson, in samenwerking met het Latijns-Amerikaanse netwerk"Iglesias y Mineria”(Kerk en mijnbouw). Zoals de paus schreef in zijn Bericht aan de gemeenschappen die in Rome zijn uitgenodigd: ”Een schreeuw om verloren land; een roep om de winning van rijkdom uit land dat paradoxaal genoeg geen rijkdom oplevert voor de lokale bevolking die arm blijft; een kreet van pijn als reactie op geweld, bedreigingen en corruptie; een schreeuw van verontwaardiging en om hulp voor de schendingen van de mensenrechten, die schaamteloos of discreet vertrapt worden met betrekking tot de gezondheid van de bevolking, de arbeidsomstandigheden en soms de slavernij en mensenhandel die het tragische fenomeen prostitutie voeden; een kreet van verdriet en onmacht over de vervuiling van het water, de lucht en het land; een kreet van onbegrip voor het ontbreken van inclusieve processen of steun van de burgerlijke, lokale en nationale autoriteiten, die de fundamentele plicht hebben om het algemeen welzijn te bevorderen. " Hun verzet en hun overtuiging in de kracht van hun redenen zijn de belangrijkste elementen van de getuigenissen die we in Rome hebben verzameld van de vertegenwoordigers van de gemeenschappen die getroffen zijn door mijnbouwactiviteiten.

De invasie van multinationals en de impact van de mijnindustrie

Het verhaal van Edwin Davila Montenegro lijkt geworteld te zijn in een episode die zich enkele kilometers van zijn vaderland afspeelde. "In 2013", zegt de 39-jarige Peruaan die tot de Amazone etnische groep Awajun behoort en ook een vertegenwoordiger is van de etnische groep Wampis, "ging ik op bezoek bij de Franse minister van Milieu in Parijs (destijds was het de Socialist Philippe Martin), dankzij de steun van 'Secours Catholique'. Toen ik voor hem verscheen, was ik op de traditionele manier gekleed, met een kroon van veren en een rode jurk. " Hij had een driedaagse reis gehad om in de Franse hoofdstad aan te komen, inclusief een boottocht, enkele uren met de bus naar de hoofdstad Lima en vervolgens een vliegreis naar Europa. “De minister was erg verrast mij te zien met mijn traditionele kleding. Toen ik hem de papieren liet zien tegen het mijnbouwbedrijf, ondertekend door de mensen die ik vertegenwoordig, een gemeenschap van in totaal 65,000 mensen, bood de minister zich duizend keer excuses aan voor de aanwezigheid van het Franse bedrijf en voor de schade die het mijn volk had berokkend. 'Ik beloof een dialoog met het management en de leiding van het bedrijf. Ik zal je schrijven ', verzekerde hij me. Maar sindsdien heb ik nooit meer een antwoord gekregen. "

Edwin

Edwin

Het bedrijf in kwestie is het Franse oliebedrijf Maurel et Prom1. Samen met het Canadese Pacific Rubiales, dat olie en gas wint, onder leiding van het Colombiaanse mijnbedrijf Afrodita. Deze bedrijven zijn sinds 2007 de belangrijkste spelers in de goudwinning in de provincie Condorcanqui, in de Peruaanse Amazone. "Ze halen het goud op de berg", zegt Edwin. “Maar zo vervuilen ze de bron van de rivier Senepa (aan de grens met Ecuador). De vervuiling gaat dan stroomafwaarts. " De dagbouw van goud maakt gebruik van grote hoeveelheden cyanide, dat zeer giftig is voor planten en dieren. Zelfs de paus denkt na over de milieuschade die wordt veroorzaakt door de goudwinning, die in de encycliek schrijft: “Vaak zijn de bedrijven die op deze manier opereren multinationals. Ze doen hier wat ze nooit zouden doen in ontwikkelde landen of de zogenaamde 'eerste wereld'. " (Laudato Si ', 51).

De milieu-impact van mijnbouwactiviteiten is groot: "Het water dat de dorpen bereikt is vervuild, het is niet meer drinkbaar, dus om te drinken moeten we water zoeken in de hoge gronden", zegt Edwin. Als gevolg hiervan sterven de dieren. Meer dan 3000 vierkante meter land was onderhevig aan ontbossing. “In het begin waren onze kinderen aan het baden in de rivier, maar ze kwamen met vlekjes en irritatie op de huid naar buiten. We zijn al heel lang niet meer terug ”, aldus de woordvoerder van de Awajun-groep. "Nog steeds kunnen we de dieren niet meer eten, omdat ze ook drinken uit vervuilde bronnen, en de vis die traditioneel deel uitmaakt van ons dieet." Dan is er het effect op de cultuur: "Zelfs het vaartuig werd vernietigd, aangezien het winnen van klei, die we al eeuwenlang gebruiken om objecten te smeden, een gevaar voor de gezondheid is geworden." De mijn heeft de ziel van de inheemse bevolking weggenomen.

Lokale gemeenschappen, wereldwijd verzet

Niemand vroeg de mening van de Amazone-gemeenschap over de oprichting van de mijn. Multinationale ondernemingen lijken dit niet de gewoonte te hebben. Toch is dit overleg vereist door de Internationale Arbeidsorganisatie, wanneer het de "vrije en geïnformeerde voorafgaande raadpleging van inheemse of inheemse volkeren vereist voor alle soorten projecten die op hun grondgebied worden geïnstalleerd" (Conventie 169). "Het is essentieel om speciale zorg te betonen voor inheemse gemeenschappen en hun culturele tradities", waarschuwt de paus in de encycliek (Laudato Si ', 146), dat zij "de belangrijkste dialoogpartners moeten zijn, vooral wanneer grote projecten worden voorgesteld die hun land betreffen. "

Van Peru tot Guatemala verandert de muziek niet. De 22-jarige Ana Sandoval nam deel aan de strijd van de gemeenschap van San José del Gulfo en San Pedro Ayampuc, in Guatemala. Het gebied waar ze vandaan komt, werd een paar jaar geleden binnengevallen door een mijnbouwproject, onderdeel van een groter plan met 15 exploratiegebieden, allemaal geconcentreerd in het kleine en reeds overbeviste Guatemala, genaamd "Progreso 7 Derivada". De winning van goud en zilver wordt beheerd door het Guatemalteekse bedrijf Exmingua, een dochteronderneming van het Amerikaanse bedrijf Kappes Cassiday & Associated (KCA) met de Canadese Radius Gold. Drie multinationals die actief zijn op een klein grondgebied (Guatemala), opnieuw bewoond door inheemse gemeenschappen. Etnische minderheden worden vaak niet beschermd door de staat, of ze worden alleen beschermd op papier.

Het hele gebied waar Ana opgroeide is onderhevig aan besmetting door arseen, zozeer dat de concentratie van dit element in de gemeenschap van San José veel hoger is dan de limieten die worden aanbevolen door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Rotsen in dit gebied bevatten van nature al grote hoeveelheden van dit element dat water en lucht vervuilt. Wanneer een mijnbouwbedrijf zijn winningsactiviteit begint, voegt het ook het gebruik van een andere giftige component toe aan het milieu: kwik, dat wordt gebruikt om goud te zuiveren.

Het eerste waarschuwingsbord voor de inwoners van San José was het gebrek aan water. “We realiseerden ons dat het niet zou komen, maar we wisten niet waarom”, zegt Ana. “Op ons verzoek om uitleg zei het ministerie van Volksgezondheid dat de informatie vertrouwelijk is. Het is bekend hoe arseen en kwik verwoestende effecten hebben op huid en bloed. ”De gemeenschap reageerde op het verzuim van de autoriteiten met mobilisatie. “In 2011 kregen we te horen dat er geen plannen waren voor San Jose, of misschien alleen dat er een winkelcentrum zou komen. Maar we realiseerden ons dat het een truc was. Dus in maart 2012 gingen we een machine blokkeren die aan het graven was. De hele gemeenschap mobiliseerde zich. We zeiden tegen onszelf: we verhuizen hier niet vandaan. "

En zo ging het meer dan drie jaar door, de mensen van La Puya (zo werd de vechtgemeenschap genoemd) bleven vreedzaam om de ingang van de mijn te bewaken. Verschuivingen werden georganiseerd met minstens 25 mensen de klok rond. Degene die ter plaatse was, organiseerde schoolactiviteiten of amusement voor kinderen die ook op de verzetsite waren. Degenen die er niet konden zijn, toonden hun steun op andere manieren, bijvoorbeeld door voedsel te brengen naar degenen die voor de mijn stonden. Bij dit protestkamp, ​​naar schatting Ana, waren in totaal 22,000-mensen betrokken.

Een fenomeen van gemeenschap en gedeeld verzet stond evenzeer centraal in de strijd van Awajun en de Wampi's in Guatemala. Edwin, een vertegenwoordiger van hun protest, is eigenlijk de woordvoerder ('vocero' in het Spaans) van 65,000 inheemse volkeren en haalt zijn autoriteit uit een complex systeem van grassroots-organisaties. Een systeem dat Edwin als volgt omschrijft: “Op de rio Santiago zijn 62 gemeenschappen met evenveel leiders, 'apos' genaamd. De apos komen samen en creëren een federatie. Dan is er een Algemene Vergadering die de voorzitter van de federatie kiest. In de provincie Condorcanqui zijn er 12 federaties met elk 60 of meer gemeenschappen. Ik vertegenwoordig dit allemaal. "

Wat de ervaring van de twee Latijns-Amerikaanse gemeenschappen verenigt, is de onderdrukking waarmee ze worden geconfronteerd. In Guatemala werd in 2014 geweld ontketend op demonstranten. "In mei viel de politie ons aan met traangas, palen en steen", herinnert Ana zich, die aanwezig was toen de aanval plaatsvond. 'Een metgezel, Eva, is geraakt door een traangasbom. Veel anderen hadden botbreuken. " Tegenwoordig is in San José de mijn in bedrijf: de politie staat aan de ene kant en aan de andere kant is het voortdurende protest van de lokale gemeenschap.

f1

Strijd van de gemeenschap van San Jose '

Bij de Peruaanse Amazone-politie kwam er repressie toen in 2009 6,000 mensen een oliebron bezetten. Vandaar gingen ze een week later verder en kwamen aan in de regionale hoofdstad Bagua, vergezeld door 5,000 andere inheemse Amerikanen. "We blokkeerden de weg gedurende 15 dagen", zegt Edwin. “Toen kwamen we in de hoofdstad van de regio, Bagua, en we blokkeerden de hele stad om onze stem te laten horen. Het protest duurde 54 dagen. De regering reageerde niet op onze oproepen. We marcheerden vreedzaam en de reactie van de instellingen was om ons met geweld te evacueren ”. Er vielen ongeveer honderd doden onder de inheemsen en 24 onder de politie een vermiste militair (wiens lichaam is teruggevonden), 204 gewonden en 700 mensen die in de gevangenis belandden. Edwin stelt dat de slachtoffers onder de politie verband hielden met interne conflicten, aangezien velen van hen de kant van de lokale gemeenschappen kozen,

De Baguazo, zoals deze dagen van protest door de mensen worden opgeroepen, hebben ook gerechtelijke kwesties veroorzaakt. 52-mensen wachten nog steeds op hun proces, en onder hen hebben er acht onmiddellijke aanhoudingsbevelen. Edwin zelf verloor een broer en een neef in de strijd.

De kerk als getuige

Onder degenen die de mijn van San José bezetten, wordt er eenmaal per maand een mis gehouden om u te bedanken voor uw weerstand. Na de botsingen in Bagua speelde de plaatselijke kerk een actieve rol bij het stoppen van de repressieve acties van de politie en het leger. Lokale kerken zijn zich terdege bewust van het gewicht van de repressies en intimidaties, die optreden door geweld door de paramilitaire troepen of door poging tot omkoping van de leiders van de protesten.

De provincie Zuid-Kotabato, een eiland van Mindanao in de zuidelijke Filippijnen. De Saggittarius Mines Inc. (SMI) heeft gewerkt voor het Zwitserse mijnbedrijf Glencore Xstrata on project Tanpakan voor de winning van koper en goud. "Ze bevinden zich nog in de verkenningsfase, maar er zijn al veel problemen voor het milieu", zegt pater Joy Pelino, een priester die in de provincie Kotabato werkt. De enorme mijn verspreidt zich, naast de mogelijke gevolgen voor het milieu, grotendeels in een gebied dat wordt bewoond door de inheemse Blaan, die vanwege hun tegenstand te maken heeft gehad met sterke intimidaties. Het proces van vervolging en de criminalisering van leiders die zich inzetten voor de verdediging van hun land en hun rechten is een strategie die door mijnbouwbedrijven voortdurend wordt toegepast op de lokale bevolking. En waar pater Joy namens de plaatselijke kerk van Mindanao alles aan doet om zich tegen te houden.
"De milieuwet van de Filippijnen verbiedt de exploitatie van een mijn als deze, die in de open lucht is en erg groot (1.2 km doorsnee)", merkt pater Joy op. "Het bedrijf zegt echter dat dit een meer praktische en economische oplossing is." Het project zal 10,000 hectare beslaan, waarvan er 4,000 zeer rijk zijn aan biodiversiteit, met bijzondere flora en fauna. Zes rivieren en het meer waarin ze stromen, zullen daarom vervuild zijn, waardoor de landbouw van het gebied (waar ze ananas, bananen, rijst en maïs verbouwen) en de visserij, als het project doorgaat, verandert.
Ook hier treft de milieu-impact de meest kwetsbare lagen van de bevolking: de etnische minderheden. Dit wordt 'milieu-racisme' genoemd. “De put is ontworpen in het woongedeelte op het grondgebied van de inheemse Blaan. Als alles verloopt zoals het bedrijf vraagt, worden ze uitgezet. "
Voor de inheemse bevolking is land alles: hun identiteit, hun ziel, hun wortels. De Blaan waren de eerste bewoners van Mindanao. Daarom verzetten ze zich tegen dit mijnbouwproject en hebben ze hiervoor een hoge prijs betaald voor de verdediging van hun rechten. "Hoewel we ons nog maar in de voorbereidende fase bevinden, zijn er in de afgelopen drie jaar 15 mensen vermoord (inclusief een hele familie en twee verzetsleiders, vader en zoon)", zegt pater Joy. "Men vermoedt dat de daders militaire officieren en particuliere veiligheidsagenten zijn."

De plaatselijke kerk heeft zonder voorbehoud de kant van de Blaan gekozen. Het heeft schendingen aan de kaak gesteld, de waardigheid van inheemse volkeren bevorderd, opgeroepen tot eerbiediging van het recht op zelfbeschikking, veiligheid van de mensen en het vermogen om in vrede te leven. Als gevolg van deze klachten worden de militaire functionarissen die beschuldigd worden van misdaden tegen inheemse volkeren nu berecht voor de krijgsraad. "Ervan overtuigd dat mijnbouw de ecologische en sociale kosten niet kan compenseren, hebben we een petitie met 100,000 handtekeningen ingediend bij de president van de Filippijnen, en de Blaan-gemeenschap heeft 1,000 handtekeningen afgeleverd aan de Nationale Commissie voor Inheemse Volkeren met het verzoek het project van Tanpakan te stoppen" .
Waarom doet de kerk van Mindanao dit allemaal? "Het is onze plicht om gerechtigheid en het algemeen welzijn na te streven voor alle gemeenschappen die door mijnbouw worden getroffen", benadrukt pater Joy. "Dat is de centrale missie van de kerk die het evangelie predikt."
De eis voor rechtvaardigheid die afkomstig is van de gemeenschap en de lokale kerken echoot ook en vindt een bron van aanmoediging in de woorden van de paus, wanneer hij de mijnindustrie uitnodigt om te veranderen in naam van "integrale en duurzame ontwikkeling", zoals aangegeven in de encycliek (Laudato Si ', 13). In zijn boodschap voor het evenement 'Verenigd in God horen we een pleidooi' schrijft paus Franciscus dat de hele mijnbouwsector doorslaggevend wordt opgeroepen om een ​​radicale paradigmaverschuiving teweeg te brengen om de situatie in veel landen te verbeteren. Aan deze verandering kan een bijdrage worden geleverd door de regeringen van de thuislanden van multinationale ondernemingen en van die waarin zij actief zijn, door ondernemingen en investeerders, door de lokale autoriteiten die toezicht houden op mijnbouwactiviteiten, door werknemers en hun vertegenwoordigers, door internationale toeleveringsketens met hun verschillende tussenpersonen en degenen die actief zijn op de markten van deze materialen, en door de consumenten van goederen waarvan de mineralen nodig zijn ”
Lokale gemeenschappen getroffen door de mijnindustrie hopen nu dat de kerk zal luisteren naar de kreet van hun lijdende mensen. Het is het juiste moment om het te doen, zeggen ze.

Verenigde Naties
Hoe verhoudt internationaal recht zich tot globaliseringsvraagstukken? Kan een multinationale onderneming, die niet noodzakelijk tot de mijnbouwsector behoort, verantwoordelijk worden gehouden voor schendingen van rechten en schendingen van de bevolking? En zo ja, in welk land moet het worden nagestreefd; in het land van herkomst (waar de wet meestal dwingender is) of in het land waar deze van kracht is? Onder druk van de Treaty Alliance-campagne, die honderden seculiere en katholieke organisaties en bewegingen samenbrengt, keurde de VN-Mensenrechtenraad in 2014 met een meerderheid (hoewel de Europese Unie, de VS en Japan bezwaar maakten en Brazilië zich van stemming onthield) een resolutie goed waarin het schrijven van een bindend verdrag over de kwestie van schending van mensenrechten door multinationale ondernemingen. "Een overwinning voor de kleintjes", zegt Frei Rodrigo Peret, Franciscaan van JPIC & Mining Project en lid van de Treaty Alliance. "Dit besluit van de Verenigde Naties geeft staten een taak terug die de industriële belangen hen hadden ontnomen: een einde maken aan de misstanden die door globalisering worden veroorzaakt." Een VN-subcommissie had in 2003 een reeks normen voor bedrijven opgesteld, maar deze werden niet goedgekeurd. In 2005 gaf de toenmalige secretaris-generaal van de VN, Kofi Annan, de Amerikaanse academicus John Ruggie de rol van speciale vertegenwoordiger voor het bedrijfsleven en de mensenrechten. Ruggie heeft richtlijnen opgesteld om bedrijven te helpen schendingen van de mensenrechten te voorkomen, die in 2011 zijn aangenomen; deze worden U genoemdN Leidende beginselen voor bedrijven en mensenrechten (UNGPs). Veel NGO's hebben echter kritiek geuit op twee aspecten van de richtlijnen van Ruggie: ze zijn geen bindende principes voor bedrijven en de remedies werden beslist door dezelfde bedrijven die de schendingen hebben begaan. Die kritiek begon de verandering die later werd verzegeld door de VN-Mensenrechtenraad. De werkgroep voor het opstellen van het verdrag is in juli 2015 bijeengekomen.

Ernest
De effecten van mijnbouwactiviteiten sparen de Eerste Wereld ook niet. Een van de ernstigste resultaten is de ramp op Mount Polley, in British Columbia (Canada), die plaatsvond in augustus 2014. Na het breken van een grote dammuur die de afvoerpoel van een koper- en goudkuil omringde, beheerd door het Canadese bedrijf Imperial Metals, werden grote hoeveelheden zware metalen, waaronder nikkel, arseen en lood, gelost in nabijgelegen waterwegen. Nogmaals, de verontreinigende stoffen vervuilden flora en fauna, met gevolgen voor de lokale bevolking, in dit geval indianen die behoren tot de etnische groepen Salish en Shuswap. De bioloog Ernest Kroeker vertegenwoordigde de lokale gemeenschap die getroffen was door de ramp en woonde een bijeenkomst bij met de naam 'Verenigd in God horen we een pleidooi.' 'Het nabijgelegen meer, verontreinigd met metalen uit de mijn door een stroom na de breuk van de dam, is waar honderdduizenden zalm gaan elk jaar broeden. Deze zalm klimt om de twee jaar terug uit de zee en reproduceert precies op de plaats waar ze zijn geboren. Ze gaan door de Quesnel-rivier en komen naar de Stille Oceaan. Wanneer ze naar de oceaan gaan, worden ze op de traditionele manier bevist door de lokale bevolking, die de terugkeer van zalm als een soort wonder beschouwt. "Maar die vissen lopen nu het risico op besmetting, niet langer eetbaar en schadelijk voor de gezondheid van hen die hen op voedsel vissen. “De mijnindustrie heeft niet de behoefte gevoeld om het meer schoon te maken. Noch hebben wetgevers hen daartoe gedwongen ”, concludeerde Ernest bitter.

Joana
Joana is een levend voorbeeld van strijd. En hoop. In 2007 begon de Golden Star, een Canadees mijnbouwbedrijf dat actief is in Ghana, met mijnbouw in het district Pristea Huni-Valley, waarbij met brute methoden en zonder toestemming delen van het land werden afgetrokken van boeren. "Van de ene op de andere dag", zegt Joana, "verschenen er borden met de tekst 'niet oversteken'. Maar het was mei, ik kon de velden niet betreden, ik moest het land bewerken. " De politie kwam tussenbeide en arresteerde haar en haar helper. Dus de beproeving begon: de detentie en daarna het proces. "Ik zei tegen de politie dat ik geen wetten had overtreden: het door Golden Star gestolen land was van mij en mijn voorouders." Haar gevecht ging naar de rechtbank, waar "ik mezelf moest verdedigen", zegt Joana, "omdat ik geen advocaat kon betalen." Niettemin vertelde een rechter haar dat ze gelijk had en gaf haar toestemming om naar haar vaderland terug te keren. Zo werd een boer uit Ghana een voorbeeld voor haar volk, dankzij de vastberadenheid en de kracht die ze ook toonde tijdens de bijeenkomst: "Verenigd in God horen we een smeekbede." De Waca, een Ghanese vereniging die door mijnbouw getroffen gemeenschappen mobiliseert, sloot zich aan bij Joana's strijd tegen de mijn. "De open pit mine heeft lucht- en watervervuiling veroorzaakt, wat in grote hoeveelheden essentieel is voor de plantages waar we op ons platteland wonen." Acht jaar later kan Joana zeggen dat de situatie is verbeterd, omdat "mensen zich bewust zijn geworden van hun rechten tegen de mijnindustrie. 'De brutaliteit van de onteigening van het land werd gestopt. Onder druk van de veldslagen door de boeren, heeft het Ghanese parlement wetten aangenomen die de raadpleging van lokale gemeenschappen vereisen voordat de winningsactiviteiten beginnen.

1 Voor meer informatie over de impact van de Franse oliemaatschappijen Perenco en Maurel & Prom in het Peruaanse Amazonegebied, zie het CCFD-Terre Solidaire et Secours Catholique-Caritas France-rapport dat in september 2015 is gepubliceerd in samenwerking met CooperAccion et Centro Amazónico de Antropologia y Applicación Práctica : " Le Baril ou la vie ?”. Samenvatting beschikbaar in Frans en Spaans.

 

Contact: Denise Auclair

Senior beleidsadviseur (EU-beleid, particuliere sector, duurzame ontwikkeling)

Auclair (at) cidse.org

EN_The_people_the_church_and_the_mining_robbery.pdf
ES_Los_pueblos_las_iglesias_y_el_saque_de_la_mineria.pdf
IT_I_popoli_le_chiese_e_il_saccheggio_minerario.pdf
PT_Os_povos_as_igrejas_e_o_saque_da_mineracao.pdf
FR__Peuple_Eglise_et_mines.pdf

Deel deze inhoud op sociale media