Voor veel vrouwen in de Democratische Republiek Congo (DRC) is de minerale rijkdom van het land een ongeluk geworden. Zoals een overlevende van een verkrachting tijdens een religieuze bijeenkomst in Kaniola in 2012 heeft gezegd: 'Geachte heer, u hebt ons de natuurlijke hulpbronnen gegeven om onze lokale economie te ondersteunen; maar deze natuurlijke hulpbronnen zijn ons ongeluk geworden; we worden altijd gedood, slachtoffers van geweld vanwege hen; kun je ze vriendelijk meenemen? '
Thérèse Mema Mapenzi, Commissie voor justitie en vrede, Democratische Republiek Congo
Al tientallen jaren worden mannen en vrouwen in de DRC gedwongen hun land te verlaten om groepsgeweld te rebelleren. Interne rebellen (Raiya Mutomboki, Mai mai, Yakutumba) en externe rebellen uit Rwanda, Oeganda en Burundi doden en plunderen. Ze nemen mannen en vrouwen gegijzeld. Vrouwen worden seksueel misbruikt of gedwongen mineralen te beuken die de mannen opgraven.
Mannen en vrouwen ervaren dit geweld heel anders. Vrouwen zijn vaak het dubbele slachtoffer van deze situatie thuis. Ze worden afgewezen door hun man en kinderen, die vaak worden gedwongen getuige te zijn van de verkrachting van hun vrouwen en moeders. Ze worden verlaten, vaak beschuldigd van medeplichtigheid aan hun eigen verkrachting en worden gedwongen alleen te leven in extreme armoede zonder toegang tot land.
Vrouwen spelen een belangrijke rol in de lokale economie van de dorpen in Zuid-Kivu die traditioneel is gebouwd op landbouw, kleine handel en vee. Decennia van geweld hebben het werken op het veld en het verbouwen van voedsel echter te gevaarlijk gemaakt. Dorpelingen nemen vaak hun toevlucht tot ambachtelijke exploitatie van mineralen om te overleven. Vrouwelijke mijnwerkers zijn de meerderheid omdat ze minder kunnen worden betaald en vaak gemakkelijk kunnen worden gemanipuleerd. Ze werken in een zeer moeilijke omgeving zonder hygiënische voorzieningen en drinkwater. Ze worden vaak onderworpen aan dwangarbeid, plunderingen, illegale belastingen, foltering, seksueel geweld en ander op gender gebaseerd geweld. Congolese soldaten en overheidspersoneel die de illegale handel in misbruik van natuurlijke hulpbronnen faciliteren (IPIS 2005: 57) zijn meestal de daders van gendergerelateerd geweld. Burgers die in de mijnen werken, profiteren ook van de kwetsbaarheid van vrouwelijke mijnwerkers. Ze verkrachten ook vrouwen en schenden soms hun rechten.
Kinderen zijn ook talrijk in de mijnen van Zuid-Kivu en werken in nog slechtere omstandigheden dan die van vrouwelijke mijnwerkers.
Ondanks hun precaire positie vinden vrouwelijke mijnwerkers het erg moeilijk om deze problemen te verminderen of te vermijden. Ze zijn vaak analfabeet en beschikken over onvoldoende middelen. Het kleine geld dat ze krijgen, gaat naar het voeden van het hele gezin. Mannen geven hun geld meestal uit aan alcohol / drugs en prostitutie. Toch worden vrouwen zelden geraadpleegd over familiebeslissingen. Evenmin worden hun behoeften en interesses als mijnwerkers goed overwogen.
De Wereldbank, de Congolese mijnbouwcode van 2002, wetten met betrekking tot uitbuiting van kinderen en seksueel geweld en anderen hebben bijgedragen aan het verminderen van gevallen van mensenrechtenschending en illegale handel in de mijnbouwsectoren. Deze initiatieven hebben echter geen blijvende verandering teweeggebracht, omdat de overwegingen niet in aanmerking zijn genomen. Het gebrek aan precisie over mijnbouwzones waarover bijvoorbeeld mijnbouwbedrijven en ambachtelijke gravers het voorwerp van geschil zijn (geval van Mukungwe in Zuid-Kivu); de aanwezigheid van enkele Congolese soldaten in de mijnen; illegale belastingen en ga zo maar door. Lokale mensen worden vaak niet geraadpleegd als er beslissingen worden genomen over nieuwe mijnregelingen op nationaal of internationaal niveau. Ze worden passieve slachtoffers van de situatie. Omdat ze niet gevoelig zijn voor regelgeving, worden ze gearresteerd omdat ze deze niet respecteren. Vrouwen die over het algemeen niet kunnen lezen, zijn in deze situatie meestal het grootste slachtoffer. Ze zijn zich vaak niet bewust van hun rechten en juridische procedures om in de mijnen te werken. Ze onderwerpen zich vaak aan seksuele intimidatie om aan de wet te ontsnappen. In het geval van twee meisjes die zonder juridische documenten in de mijnen van Mubumbano werken, hebben ze zich onderworpen aan een seksuele regeling om aan de arrestatie door de commandant te ontsnappen.
Hoewel er enkele goede wetten en hervormingen zijn op nationaal en internationaal niveau, worden deze in de praktijk niet goed gevolgd / gerespecteerd. Bovendien heeft de wet de neiging zich te concentreren op Congolese soldaten en rebellengroepen die als enige verantwoordelijk zijn voor de mensenrechtenschendingen. Ze houden geen rekening met het negatieve gedrag van gewone burgers of voormalige strijders die in de mijnen werken.
De weg vooruit om zowel mannen als vrouwen de kans te geven in de mijnen te werken, is om veiligheid en respect voor de mensenrechten te bevorderen door op een inclusieve manier mijnbouwregelgeving op te bouwen die zowel mannen als vrouwen gelijke rechten voor informatie, toegang bevestigt en / of beschouwt besluitvorming, controle en beheer van de middelen. De rollen van mannelijke en vrouwelijke mijnwerkers zijn essentieel in de sector; hun ervaringen en de economische waarde van hun bijdrage moeten grotendeels worden gedocumenteerd. Beleid en implementatiestrategieën moeten de veiligheid en empowerment van vrouwen in de sector vergroten; en tegelijkertijd mannen opleiden om vrouwen te ondersteunen bij hun initiatieven. Dit vereist dat rekening wordt gehouden met de uitdagingen waarmee vrouwelijke mijnwerkers worden geconfronteerd, waardoor zij toegang hebben tot goed onderwijs om deel te nemen aan de besluitvorming en de gevallen van misbruik van vrouwenrechten in de mijngebieden aan de kaak stellen.
Culturele of traditionele stereotypen die discriminatie en mishandeling van vrouwen versterken, moeten als een misdrijf worden beschouwd. Degenen die verantwoordelijk zijn voor discriminatie en mishandeling moeten worden gestraft. Daders worden regelmatig niet berecht. Ze kopen vaak de wettelijke autoriteiten om die hen kort na de arrestatie vrijlaten. Dit ontmoedigt sommige vrouwen om toegang te krijgen tot gerechtigheid.
Kortom, het is belangrijk om wetgeving te bevorderen die zou helpen een einde te maken aan gendergerelateerd geweld en conflicten in de mijnbouw in het algemeen en in de DRC in het bijzonder. Er zijn veel andere manieren om de wereldeconomie te vergroten dan geweld te gebruiken. Rijk zijn alleen is niet veilig, want veel buren zullen altijd jaloers op je zijn (lokaal gezegde: Mashi). Geweld wordt al vele jaren gebruikt om macht te domineren of te beheersen; maar heeft niets opgelost. Vrouwen zullen een permanente bedreiging blijven zolang hervorming de veiligheid van vrouwen in de mijnen niet bevordert, hun toegang tot landen die nog steeds door de rebellen worden bezet, bevordert of andere productiemiddelen zoals kleine handel en veeteelt bevordert.