De Europese Unie (EU) heeft vandaag een positieve, maar halfhartige stap gezet in de richting van het opruimen van de Europese mineralenhandel. EU-wetgevers hebben hun onderhandelingen afgesloten over een nieuwe wet op zogenaamde 'conflictmineralen' - een verordening die moet waarborgen dat mineralen die de EU binnenkomen geen conflicten of mensenrechtenschendingen financieren.
Bepaalde EU-bedrijven zullen voor het eerst wettelijk verplicht zijn verantwoordelijkheid te nemen voor hun minerale toeleveringsketens en maatregelen te nemen om te voorkomen dat hun handel in verband wordt gebracht met conflicten of mensenrechtenschendingen. Een reeks concessies en last-minute lacunes kunnen echter de impact van de verordening ondermijnen, aangezien zij een groot aantal bedrijven van de wet vrijstellen. Maatschappelijke organisaties, waaronder Amnesty International en Global Witness, doen vandaag een beroep op de EU en haar lidstaten om aan te tonen dat ze serieus zijn om ervoor te zorgen dat deze vrijstellingen de doelstellingen van de verordening niet ondermijnen.
"Deze verordening is een welkome stap vooruit", zei Michael Gibb van Global Witness. “Maar hoewel de EU een krachtig signaal naar een kleine groep bedrijven heeft gestuurd, heeft ze er uiteindelijk op vertrouwd dat nog veel meer zichzelf zullen blijven reguleren. Het is nu aan deze bedrijven om te laten zien dat dit vertrouwen goed geplaatst en welverdiend is; en we verwachten dat onze wetgevers handelen als dit niet het geval is. "
De EU is een belangrijke bestemming voor mineralen, zowel als een markt voor grondstoffen als de dagelijkse producten die deze bevatten, van laptops en mobiele telefoons tot motoren en sieraden.
De verordening heeft betrekking op de EU-invoer van mineralen tin, wolfraam, tantaal en goud uit alle landen in de wereld en is de eerste dwingende wet van deze aard die echt wereldwijd van toepassing is. Hoewel de wereldwijde normen voor de handel in mineralen van alle bedrijven vereisen dat zij hun toeleveringsketens controleren op conflictfinanciering of mensenrechtenschendingen, zullen de verplichte bepalingen van de EU slechts een klein deel van de toeleveringsketen bestrijken. In tegenstelling tot het ambitieuzere voorstel van het Europees Parlement in mei 2015, zullen alleen bedrijven die mineralen in hun ruwe vormen importeren - zoals ertsen en metalen - worden gedekt. Bedrijven die dezelfde mineralen in componenten of afgewerkte producten in de EU brengen, worden van de haak geslagen. Laat in de onderhandelingen hebben de EU-lidstaten er ook met succes op aangedrongen een aantal invoerdrempels op te nemen die het aantal bedrijven dat moet voldoen, verder zullen verminderen.
"Deze volumedrempels, die bedrijven vrijstellen van het naleven van de wetgeving, zijn gevaarlijke mazen in de wet", zegt Nele Meyer van Amnesty International. “Ze konden mineralen ter waarde van miljoenen euro's de EU binnenlaten zonder enige controle - vaak die met het grootste risico om in verband te worden gebracht met een conflict. Deze nieuwe wet kan slechts de allereerste stap voorwaarts zijn. Er zullen aanvullende maatregelen nodig zijn om ervoor te zorgen dat alle bedrijven hun toeleveringsketens adequaat kunnen en kunnen controleren. "
Zelfs bedrijven die aan de verordening moeten voldoen, hebben snelkoppelingen gekregen. De Europese Commissie heeft ermee ingestemd particuliere organisaties te accrediteren waaraan bedrijven in toenemende mate hun verplichtingen om hun toeleveringsketens te controleren hebben uitbesteed. Leden van geaccrediteerde brancheorganisaties zullen profiteren van beperkt toezicht. Bovendien zullen bedrijven worden aangemoedigd om bronnen te halen uit een lijst van "verantwoordelijke" smelters en raffinaderijen, ondanks het feit dat er maar weinig mechanismen zijn ingesteld om het gedrag van alle smelters en raffinaderijen op de lijst daadwerkelijk te beoordelen.
De verordening zal niet onmiddellijk van kracht worden, waarbij wetgevers ervoor kiezen in plaats daarvan een lange invoeringsperiode in te voegen.
“Over een geleidelijke invoering gesproken, is een rode haring. De verordening weerspiegelt de verantwoordelijkheden die bedrijven al vele jaren hebben en ze beschikken over alle tools en informatie die ze nodig hebben om te voldoen. Er is tijd verspild aan het zoeken naar manieren om bedrijven te helpen hun verantwoordelijkheden te ontlopen. Nu moet de nadruk liggen op ervoor zorgen dat ze hen zo snel mogelijk ontmoeten, 'zei Michael Reckordt van PowerShift.
Op zichzelf kan deze handelsverordening geen vrede en welvaart brengen in gemeenschappen die zijn getroffen door de vloek van hulpbronnen. Het maatschappelijk middenveld is daarom ingenomen met de geïntegreerde aanpak van de EU die de nieuwe verordening wil aanvullen met diplomatieke en ontwikkelingsmaatregelen.
“Het afronden van deze onderhandelingen is een belangrijke prestatie, ondanks de beperkte reikwijdte van de nieuwe wet. Maar dit is slechts het begin van het proces, niet het einde. Het is nu de tijd voor bedrijven om te laten zien dat ze hun verantwoordelijkheden serieus nemen; voor EU-lidstaten om aan te tonen dat zij zich inzetten voor de handhaving van de nu vastgestelde normen; en voor de EU om al haar middelen te gebruiken om een duurzamere en verantwoorde winning van mineralen wereldwijd te bevorderen ”, aldus Frederic Triest van EurAc.
Opmerkingen voor de Editor
De EU heeft in juni 2016 een "politiek begrip" bereikt, dat de brede politieke contouren voor de verordening heeft bepaald. Vervolgens zijn technische besprekingen gehouden om de definitieve tekst van de verordening te ontwikkelen. Dit "trialoog" -proces is vandaag afgerond en de Europese Commissie, het Europees Parlement en de Raad hebben overeenstemming bereikt over een definitieve tekst. Over deze tekst zal nu worden gestemd in de Raad en het Parlement.
De verordening is van toepassing op bedrijven waarvan de invoer van ertsen of metalen van tin, tantaal, wolfraam of goud in de EU bepaalde gespecificeerde jaarlijkse drempels overschrijdt. De wet vereist dat bedrijven "due diligence" uitvoeren op hun toeleveringsketens, in grote lijnen in overeenstemming met de vereisten van de OESO-richtlijnen "Due Diligence" voor verantwoorde toeleveringsketens van mineralen uit door conflicten getroffen en risicovolle Gebieden. ”In tegenstelling tot de EU-verordening is deze OESO-richtlijn van toepassing op alle minerale hulpbronnen en op de gehele toeleveringsketen, inclusief bedrijven die producten kopen of verhandelen die deze mineralen bevatten.
Due diligence op minerale toeleveringsketens is niet bedoeld om sourcing uit kwetsbare en risicovolle gebieden te ontmoedigen. Ze willen eerder een meer verantwoorde en transparante handel met deze regio's aanmoedigen en vergemakkelijken.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met:
Stefan Reinhold, CIDSE Advocacy-coördinator voor conflictmineralen
+ 32 (0) 2 282 40 71, opnieuw vasthouden (at) cidse.org
Valentina Pavarotti, CIDSE Media- en Communicatiemedewerker
+ 32 (0) 2 2824073, pavarotti (at) cidse.org
Ondertekenaars van het persbericht:
CIDSE
Amnesty International
Action Aid
Alboan
Association Internationale de Techniciens, Experts et Chercheurs
Brood voor de wereld
CEE-web voor biodiversiteit
Christliche Initiative Romero
Diakonia
DKA Oostenrijk
EurAc
Fairtrade Luxemburg
Fundacion Mainel
Germanwatch
Wereldwijde getuige
Instytut Globalnej Odpowiedzialnosci
Jesuit Europees Sociaal Centrum
Jesuit Refugee Service
Commissie Justice et Paix
Justicia I Pau
London Mining Network
Misereor
Machtsverschuiving
Sciaf Schots Katholiek Internationaal Hulpfonds
Solidaritat Castelldefels Kasando
Somo
Stop Mad Mining
WEED eV - Wereldeconomie, ecologie en ontwikkeling