Vrouwen in Palestina worden getroffen door de moeilijke politieke situatie en door de ongelijkheden die door een patriarchale samenleving worden gecreëerd
NB: De standpunten in deze blog weerspiegelen niet noodzakelijk de officiële standpunten van CIDSE.
De groep waarvan ik sinds 2009 directeur ben, de Centrum voor vrouwenzaken (WAC), is een onafhankelijke Palestijnse non-profitorganisatie die in 1991 is opgericht om vrouwenrechten en gendergelijkheid binnen de Palestijnse samenleving te bevorderen, door de capaciteiten van vrouwen te versterken en te verbeteren om problemen in de moeilijke context van hun leven aan te pakken. Onze visie is een centrum gebaseerd op vrouwenkennis, dat een innovatieve en katalyserende rol speelt bij het versterken van vrouwen en het bepleiten van vrouwenrechten en gendergelijkheid, als onderdeel van een duurzaam proces van Palestijnse ontwikkeling. In ons onderzoek hebben we opgemerkt dat vrouwen in Gaza moeilijkheden ondervinden die verband houden met de verslechtering van de politieke, economische en sociale situatie, die alle aspecten van het Palestijnse leven beïnvloeden. Mensen worden geconfronteerd met uitdagingen die rechtstreeks verband houden met het Palestijns-Israëlische conflict en de langdurige Israëlische bezetting. Dit omvat ook de escalaties van vijandelijkheden, meest recent in de zomer van 2014, toen bijna een half miljoen Palestijnen de gevechten moesten ontvluchten. Het omvat ook de door Israël opgelegde beperkingen op het verkeer van mensen en goederen in en uit de Gazastrook. Verder hebben we opgemerkt dat vrouwen ook worden beïnvloed door de patriarchale organisatie van de samenleving.
Gemarginaliseerde gemeenschappen in Gaza hebben nog steeds een sterke patriarchale cultuur, genderstereotypen en een gendergerichte sociale houding met beperkte vrouwenrechten en gendergelijkheid. Velen geloven dat vrouwen traditionele rollen hebben die beperkt zijn tot voortplanting en opvoeding van kinderen. De helft van de vrouwen meldde dat ze werden blootgesteld aan economisch en sociaal geweld; bijna een kwart rapporteerde fysiek geweld en meer dan 10 procent rapporteerde seksueel geweld. De meeste daders zijn echtgenoten, maar ook andere familieleden en vreemden brengen vrouwen gendergerelateerd geweld toe.
De patriarchale cultuur betekent ook dat gezinnen de voorkeur geven aan de behoeften van jongens boven meisjes aan onderwijs, erfenis en andere rechten. Een vroeg huwelijk vormt een belangrijk punt van zorg. 36% van de getrouwde vrouwen in de Gazastrook was getrouwd voordat ze 18 werden en 5% was vóór hun 15e verjaardag getrouwd. Dit leidt ertoe dat veel jonge vrouwen de school verlaten en dat de geletterdheid onder vrouwen afneemt (van 15.3% in 2001 naar 5.9% in 2013).
Het verkeer van vrouwen in en uit Gaza via grensovergangen is strikt beperkt. Vrouwen is de toegang geweigerd om universitair onderwijs te volgen, werk te doen en medische behandeling te krijgen die in Gaza niet beschikbaar is. Vrouwen en hun gezinnen wordt ook de beweging ontzegd in wat bekend staat als de "bufferzone" - een strook land naast het hek tussen Gaza en Israël, waarin Israël de teelt van het land verbiedt. De ‘bufferzone’ vormt 35 procent van de landbouwgrond in Gaza en het verlies ervan betekent een ernstige vermindering van het inkomen en de werkgelegenheid. Slechte voeding komt veel voor bij vrouwen tijdens hun reproductieve jaren en bloedarmoede is hoog bij vrouwen. Gebrek aan toegang tot ziekenhuizen buiten de Gazastrook en aan een normale stroom van voedsel en inkomen maken vrouwen kwetsbaarder voor deze situaties.
Binnen de Palestijnse samenleving hebben vrouwen een beperkte deelname aan het politieke leven. Bestaande discriminerende wetgevingen, sociale normen, groeiende conservatieve attitudes, heersende genderstereotypen en sociaaleconomische problemen belemmeren de politieke rol van vrouwen. Vrouwen participeren in politieke partijen meestal op basisniveau, in plaats van op besluitvormingsniveau, waardoor ze worden uitgesloten van invloedrijke posities. De deelname van vrouwen aan Palestijnse verzoeningscommissies ontbreekt, aangezien de deelname van vrouwen niet op de agenda van politieke partijen heeft gestaan.
Concluderend kunnen we op basis van onze ervaringen, onderzoek en observaties zeggen dat de Palestijnse vrouwenbewegingen voor tal van uitdagingen staan, ook al werden ze een organische component van nationale strijd en activisme. Ze zijn verkeerd vertegenwoordigd in besluitvormingsprocessen en hebben slechts beperkte toegang tot gelijke kansen in de publieke sfeer. Tegelijkertijd is de Palestijnse vrouwenbeweging omgevormd van een worsteling tot een elite en professionele kwestie die wordt geleid door toegewijde NGO's. De leiders van deze beweging probeerden NGO-structuren te gebruiken om het nationale beleid te beïnvloeden. Door dit te doen, vestigden vrouwen-NGO's zich op de nationale kaart, maar verloren een deel van de input van vrouwen op het basisniveau. Leren van de uitdagingen waarmee de vrouwenbeweging wordt geconfronteerd, is het onze missie binnen WAC om vrouwen in staat te stellen, onderzoek te doen naar hun behoeften en te pleiten voor hun rechten, geleid door de principes van de internationale mensenrechtenwetgeving, participatie van de gemeenschap, non-discriminatie en verantwoording afleggen aan zorgen voor rechtvaardigheid en waardigheid voor alle vrouwen.
Over de auteur:
Mevrouw Amal Syam is de directeur van Women's Affair Centre (WAC) sinds 2009. Ze heeft een BSc in sociale wetenschappen van de Open Al-Quds University en een MBA in bedrijfskunde van de AL-Alzhar University, een diploma in NGO Management van Birzeit University en ze is een promovendus in Egypte. Haar specialisaties zijn onder meer het strategisch management van vrouwelijke NGO's, gemeenschapsgerichte revalidatie van vrouwen en meisjes met een handicap, inclusieve ontwikkeling, onderzoek en belangenbehartiging, en gendermainstreaming.
Mevrouw Syam vertegenwoordigt WAC in het bestuur van het Palestijnse netwerk van niet-gouvernementele organisaties (PNGO) en andere coalities en forums. Ze leidde een onderzoek naar de stemmen van vrouwen en mannen na de juli-augustus 2014 Israëlische militaire operaties in de Gazastrook, ondersteund door UNESCO.
Mevrouw Syam woont in Shijaia, Oost-Gazastad, Palestina.