Rita Lopidia is de uitvoerend directeur en mede-oprichter van Eve Organisation for Women Development, een langdurige partner van Cordaid, de lidorganisatie van CIDSE in Nederland.
NB: De standpunten in deze blog weerspiegelen niet noodzakelijk de officiële standpunten van CIDSE.
Als jonge vrouw die opgroeide in Zuid-Sudan, stond ik voor veel uitdagingen. Mijn familie was intern ontheemd tijdens de burgeroorlog in Soedan 1983 -2005, en ondanks het gebrek aan gelegenheid om een goede opleiding te krijgen, bleef ik bestaan en kon ik een diploma behalen. Net als ik hebben veel mensen soortgelijke ervaringen van beproeving en doorzettingsvermogen meegemaakt.
At Eve, Organisatie voor Vrouwenontwikkeling, we zijn ons bewust van de uitdagingen die we persoonlijk hebben moeten overwinnen en we willen andere vrouwen helpen die met soortgelijke uitdagingen worden geconfronteerd; we willen vrouwen - vooral jonge vrouwen - de hoop geven dat ze de leiders van morgen kunnen zijn. We bieden training, capaciteitsopbouw en zaadfinanciering voor vrouwen. Eve is vandaag uitgegroeid tot een organisatie die in het hele land bekend en bekend is. We ondersteunen Zuid-Soedanees waar ze ook gaan, in het land of in vluchtelingenkampen buiten het land, waar we samenwerken met de gastgemeenschappen om uitdagingen aan te gaan waarmee veel vrouwen in de vluchtelingenkampen worden geconfronteerd, zoals vreedzaam samenleven en levensonderhoud.
Als mede-oprichter ben ik erg trots op de pioniersrol die Eva heeft gespeeld op het gebied van vrouwen en vrede en veiligheid. Dankzij haar werk zijn Zuid-Sudanese vrouwen zich bewust van VN-resolutie 1325 over vrouwen en vrede en veiligheid en eisen ze hun plaats in de samenleving. Mede dankzij onze inspanningen heeft Zuid-Sudan een actieplan voor vrouwen en vrede en veiligheid, ondanks het conflict dat, hoewel het nog niet in letter en geest is uitgevoerd, het nog steeds een unieke prestatie voor Zuid-Sudan is.
Zuid-Sudan is een nieuw land, het kwam uit een conflict in 2013 en werd in juli 2016 snel ondergedompeld in een tweede conflict. Tijdens het conflict zijn de economie en de veiligheidssituatie verslechterd en zijn vrouwen en kinderen het slechtst af. In een situatie van grote onveiligheid, waar gewapende mannen door de straten zwerven, zijn vrouwen bijzonder kwetsbaar voor seksueel en ander geweld. Velen die hun man zijn kwijtgeraakt, worden gedwongen om zelf een huishouden te runnen. Velen hebben hun middelen van bestaan verloren. Velen hebben hun huizen moeten ontvluchten en zijn intern ontheemde mensen of vluchtelingen geworden.
Hoewel Zuid-Sudan altijd een zeer patriarchale samenleving is geweest waar vrouwen onderaan staan en zelden betrokken zijn bij de besluitvorming, heeft het conflict de patriarchale onderdrukking van vrouwen in Zuid-Sudan nog acuter gemaakt. Ten tijde van de onafhankelijkheid waren er veel stemmen die drongen aan op erkenning van de mate waarin vrouwen tijdens de crisis hebben geleden. Het uitgebreide vredesakkoord, het eerste vredesakkoord, erkende de rol van vrouwen in het openbare leven. Er werden quota overeengekomen om de participatie van vrouwen in de staat en de samenleving te waarborgen. In de huidige situatie van conflicten en economische en sociale achteruitgang worden genderkwesties echter vergeten en is het aankaarten ervan een constant gevecht.
Het verdedigen van mensenrechten is in deze situatie ongelooflijk moeilijk. Instellingen die aan onze kant staan, zijn te zwak om impact te hebben: hun budgetten zijn klein. 70% van de begroting voor Zuid-Sudan is bestemd voor militaire uitgaven. Er is ook geen rechtsstaat; de rechterlijke macht functioneert nauwelijks en straffeloosheid heerst. Gezien de extra obstakels van het patriarchaat, is de situatie voor vrouwelijke mensenrechtenverdedigers die in het land werken nog moeilijker.
Vrouwelijke mensenrechtenverdedigers die werken met vluchtelingen in de aangrenzende landen of in de diaspora kunnen meer uitgesproken zijn. Daarom proberen we in mijn organisatie, Eva, nu een vrouwenbeweging op te bouwen, niet alleen in Zuid-Sudan, maar ook in landen waar we als vrouwen samenwerken om verantwoordelijkheid te nemen om vrede op te bouwen en verzoening te zoeken.
Eve blijft ruimte en een platform bieden voor vrouwen om de leiding te nemen over het vredes- en verzoeningsproces en daarvoor hebben we alle steun nodig die we kunnen krijgen, vanuit onze samenleving en van over de hele wereld! Er zijn echter veel uitdagingen: het conflict in ons land heeft de voorwaarden voor vrouwelijke mensenrechtenverdedigers om te werken moeilijker gemaakt, donoren zijn weggejaagd dus financiering wordt moeilijker. Ondanks alle uitdagingen blijft het meest lonende deel van mijn werk de glimlach zien op de gezichten van de vrouwen met wie ik werk. Het feit dat ze kunnen glimlachen ondanks alles wat ze moeten doorstaan, geeft me energie en hernieuwt mijn passie om een massale beweging van vrouwen te creëren, samen staan om onze plaats op te eisen en te werken voor vrede!