Het is niet eenvoudig om culturele normen terug te draaien waarmee we zijn opgegroeid en die voor de meerderheid acceptabel lijken. Drie jaar geleden, hoewel ik al een activist was voor verschillende sociale en ecologische oorzaken, had ik geen interesse in feminisme. Destijds zag ik feminisme als het doornemen van vrijwel alle oorzaken waarvoor ik een activist was, maar ik zag het niet als een oorzaak op zich. Mijn houding veranderde in 2016 toen ik een jaar in Canada doorbracht. Daar besefte ik dat het aandeel genderrollen, hoewel nog niet helemaal gelijk, veel minder gesegmenteerd was dan in Europa. Als gevolg van het bestuderen van mijn nieuwe omgeving en een collega die sterk betrokken was bij het feminisme in Montreal, raakte ik ervan overtuigd dat de feministische strijd een eigen identiteit had zonder noodzakelijkerwijs betrokken te zijn bij andere worstelingen.
Dit artikel is oorspronkelijk in het Frans geschreven - zie hieronder
Enkele maanden later, toen ik terug was in België, stelden vrienden voor om me aan te sluiten bij een gesloten Facebook-groep die uitsluitend bestaat uit vrouwen uit mijn regio. Het doel van deze groep is om artikelen over feminisme uit te wisselen en te bespreken. Afgelopen april plaatste een groepslid een link naar een festival op transitie dat in onze stad zal worden gehouden, genaamd "Tomorrow Now". Van de 9 belangrijkste presentaties die worden aangeboden, waren 9 presentatoren mannen. Toen we deze gebeurtenis zagen, zeiden velen van ons dat we dit niet zomaar konden loslaten - we moesten reageren. Hoe zou iemand kunnen denken aan "bouwen aan een duurzame, evoluerende, bloeiende wereld [1]" in 2018 zonder vrouwen onder de experts te betrekken? Er ging een telefoontje op Facebook om een bijeenkomst te organiseren. Een week later kwamen we samen om te plannen wat we zouden doen.
We wilden ons punt humoristisch en memorabel maken, daarom hebben we besloten om de tactiek van de Franse groep "La Barbe" [2] over te nemen. [Onvertaalbare woordspeling in het Frans gebaseerd op de mannelijke connotaties van "baard" en de slangbetekenis van "genoeg van dit".] Deze exclusief vrouwelijke feministische groep begon in 2008 in Frankrijk. Het doel was om de ondervertegenwoordiging van vrouwen in verantwoordelijke posities op alle niveaus (zowel in de economie als in de politiek en de cultuur) zichtbaar te maken, voornamelijk door middel van directe, geweldloze actie. We boekten plaatsen voor de eerste presentatie op het “Tomorrow Now” festival. Aan het begin van de introductie stonden een tiental van ons op en gingen met baarden het podium op. Een van de "baarden" las een humoristische verklaring voor waarin hij deze 100% mannelijke gebeurtenis met zwaar sarcasme aan de kaak stelde. Ironisch genoeg klagen over de afwezigheid van vrouwen in de selectie van sprekers werd redelijk goed ontvangen door het publiek omdat ze applaudisseerden toen we klaar waren. “La Barbe Liège” was geboren.
Als gevolg van de overweldigend positieve feedback van onze eerste actie, waren we terughoudend om te stoppen met het delven van zo'n rijke naad. We begonnen allemaal statistieken te onderzoeken over de mate waarin vrouwen op senior niveau vertegenwoordigd waren op verschillende niveaus in de Belgische samenleving (politiek, onderwijs, onderzoek, media, film, kunst, vrijwilligersorganisaties enz.) Om betrouwbare gegevens te hebben over de omgeving waarin we zijn Hoewel we allemaal leefden in de situatie, waren we geschokt toen we de cijfers zagen, ze waren veel alarmerender dan we ons ooit hadden kunnen voorstellen.
Op een groot Belgisch wereldmuziekfestival in augustus (Esperanzah) hebben we deze statistieken onder de aandacht van festivalgangers gebracht en onze tweede grote actie uitgevoerd. In de vroege avond, vlak voordat de headliner begon, stonden we op de hoofdpodia en benadrukten we het gebrek aan vrouwelijke artiesten op dit soort evenementen. Het muziekprogramma van het festival bevatte alleen 25% vrouwelijke artiesten, ondanks het thema van het festival van dit jaar: "de achteruitgang van het mannelijke rijk [3]". De organisatoren hadden daarom al een speciale inspanning gedaan om meer vrouwelijke artiesten in het programma op te nemen. Er is dus nog een manier om het aantal vrouwen in de uitvoerende sector te vergroten.
Het lidmaatschap van La Barbe Luik bestaat uit jonge vrouwen met uiteenlopende opvattingen over feministische oorzaken. Net als onze Franse zusters zijn al onze leden echter tegen het patriarchale systeem en tegen het glazen plafond dat aan vrouwen wordt opgelegd. We zijn ons ervan bewust dat sommige gewoonten van de samenleving niet van de ene op de andere dag zullen veranderen, maar op ons niveau willen we mensen aan het praten en denken krijgen over de rol van vrouwen in de samenleving.
Sommige mensen weten niet zeker wat we doen: - "Zijn er geen andere manieren om het bewustzijn van dit probleem te vergroten"? Welnu, net zoals een ingenieur een verscheidenheid aan gereedschappen nodig heeft om een machine te bouwen die werkt, hebben mensen verschillende manieren nodig om actie te ondernemen om het publiek te bereiken en zo hun mening te veranderen over vragen die vrouwen aangaan. Bij al deze vormen van actie wordt een scala aan middelen gebruikt om ons doel te bereiken. Directe actie, zoals La Barbe Liège het gebruikt, is gewoon een hulpmiddel, een van de vele middelen om te proberen een nieuwe, gelijkwaardige, niet op gender gebaseerde visie op te bouwen in de machtshallen. Als de machine eenmaal werkt, zullen we onze gereedschappen opbergen, maar tot die tijd houden we ze vast.
Over de auteur: Caroline Baudoin werkt in permanente educatie en is activiste in “La Barbe Liège”, “Liège Sans Pub” en “les Alter'actif.ve.s (Entraide et Fraternité)” (België).
Facebook pagina van La Barbe Luik
Artikelen:
Egalité hommes-femmes: Le collectif La Barbe veut réveiller les consciences à Liège [Gelijkheid tussen mannen en vrouwen - La Barbe probeert het bewustzijn te verhogen in Luik] -28 / 04 / 2018 - Benjamin Hermann –L'Avenir
Les inégalités, ça les barbe [Ongelijkheid, ze hebben genoeg gehad]! - 06 / 08 / 2018 -Julie Douxfils- L'Avenir
Opmerkingen:
[1] De formulering die de organisatoren van de conferentie gebruikten om het evenement te promoten: https://www.tomorrow-now.be/fr/
[2] Facebook-pagina van La Barbe (Frankrijk): https://www.facebook.com/pg/La-Barbe-groupe-daction-f%C3%A9ministe-149218445123550/about/?ref=page_internal
Oorspronkelijk artikel in het Frans:
«La Barbe Luik»: des acties regisseert niet-violentes voor combattre le patriarcat dans les instances de pouvoir
Déconstruire les codes culturels dans lesquels on a grandi et qui semblent admis par une majorité de personnes n'est pas une koos voor gemakkelijk. Il ya 3 ans, bien qu'étant déjà militante pour de nombreuses veroorzaakt sociale en ecologische problemen, je ne m'intéresse pas aux vragen de féminisme. A l'époque, je vois le féminisme comme une thématique transversale qui se retrouve un peu dans toutes les oorzaken pour lesquelles je milite, cependant, je ne la vois pas comme une cause propre. En 2016, lors d'un séjour d'une année au Canada, mon verandering van perspectief. Sur place, je me rends compte que la répartition des rôles de genre, bien que n'étant pas encore égalitaire, est beaucoup moins segmentée qu'en Europe. Suite à mes observations de mon nouvel environment et à une collègue très engagée dans la cause féministe à Montréal, je commence à me dire que les luttes féministes peuvent avoir leurs propres identités sans être rattachées systématiquement à d'autres gevechten.
Quelques mois plus tard, en rentrant en Belgique, des amies me proposent de rejoindre un groupe facebook privé exclusivement composé de femmes habitant ma région. Ce groupe a pour vocation d'échanger des Articles et de débattre sur la question du féminisme. En avril dernier, une membre du groupe poste un lien concernant un festival sur la transition, s'intitulant «Tomorrow Now», qui allait se dérouler dans notre ville: sur les 9 grandes conférences proposées, 9 conférenciers sont des hommes. En voyant cet événement, nous sommes plusieurs à nous dire que l'on ne doit vraiment pas laisser passer cela, que nous devons réagir. Commentaar mogelijk, vraag 2018, op puisse imaginer «construeer un monde duurzaam, évolutif et épanouissant» zonder intégrer des femmes dans la sélection des expert.es? Un appel est lancé sur la page facebook pour organizer une réunion. Une semaine plus tard, nous nous reéissons pour planifier une action.
Nous voulons marquer les esprits d'une façon amusante et pertinente, c'est pourquoi, nous décidons de reprendre le «modus operandi» du collectif français «La Barbe». Ce collectif féministe, non mixte, est né en 2008 en France, il vise à dénoncer la sous-représentation des femmes dans tout type d'instance de pouvoir (aussi bien économique, politique que culturelle) principement par des actions regisseert niet-violentes. Nous prenons donc des places pour assister à la première conférence du festival «Tomorrow Now». Au debuut van discours d'introductie, nous sommes une petite dizaine à nous lever et à monter sur scène affublées de barbe. L'une des «barbues» prend la parole pour déclamer un discours humoristique dénonçant de façon sarcastique cet événement 100% masculin. Cette façon ironique de dénoncer l'absence de femmes dans le choix des intervenants est assez bien reçue par le public car nous sommes applaudies à la fin de notre interventie: «la Barbe Liège» est née.
Suite à de nombreux retours positifs de notre première action, nous ne voulons pas nous arrêter and si bon chemin. Ensemble, nous effectuons des recherches de statistiques sur la représentativité des femmes in les differentes instances de pouvoir de la société belge (politique, enseignement, recherche, médias, cinéma, arts, secteur associatif, ...) afin d'avoir un aperçu concret de l 'omgeving dans lequel nous vivons. Dit is een soort van sensibilisering, een aantal consternées de chiffres, en een goede smaak plus alarmen met een aantal aurions pu imaginer.
Au mois d'août, lors d'un grand festival de musique du monde se déroulant en Belgique (Esperanzah), nous sensibilisons les festivaliers aux statistiques que nous avions trouvés et nous réalisons notre deuxième grande action. En debuut van soirée, juste avant le concert d'une tête d'affiche, nous montons sur l'une des scènes principales afin de dénoncer l'invisibilité des femmes artistes dans ce type d'événement. La programmation musicale du festival est composée uniquement de 25% d'artistes féminines, pourtant, cette année, le thème du festival était «Le déclin de l'empire du mâle», les organisateurs avait donc déjà fait zonder inspanning particulier pour intégrer plus d 'artistes féminines dans leur programmation. Dit is de beste plaats voor chemotherapie bij augmenter la représentativité des femmes dans le secteur artistique!
«La Barbe Luik» est un jeune collectif, avec des personnes ayant des sensibilités différentes aux diverses veroorzaakt féministes. Cependant, comme à l'instar de ses sœurs françaises, toutes les membres de notre collectif souhaitent lutter contre le système patriarcal en dénonçant le plafond de verre dont les femmes sont victimes. Nous sommes conscientes que zekere habitudes sociétales ne se changeront pas du jour au lendemain mais nous souhaitons, à notre niveau, susciter des débats et des réflexions sur la place des femmes dans l'espace public.
Bepaalde personnes hebben een vragenlijst over de façon de procéder: «Is er geen probleem met het probleem? ». Comme une mécanicien.ne a besoin de ses divers outils pour assembler une machine afin qu'elle soit fonctionnelle, les citoyen.ne.s on besoin d'une panoplie de moyens d'action pour toucher les gens and ainsi faire évoluer les réflexions sur les vragen féministes. Tous ces moyens d'action exploitent diverses perspectives pour arriver à une fin. Directe actie, comme «La Barbe Liège» la pratique, n'est qu'un outil, un moyen, parmi tant d'autres pour essayer de construire une nouvelle vision, égalitaire, non-genre, des lieux de pouvoir. Lorsque de machine sera opérationnelle, nous lâcherons les outils… mais pour l'instant nous gardons bien en main.