Beleidsnota, september 2024
Auteurs:
– Carsten Bockemühl, Senior Advocacy Advisor (Afrika), Misereor
– Priscilla Claeys, Centrum voor Agro-ecologie, Water en Veerkracht (CAWR), Coventry University
– Secretariaat van de Alliantie voor Voedselsoevereiniteit in Afrika (AFSA)
– Karin Ulmer, Adviseur
De rol van inheemse volkeren en lokale gemeenschappen bij het behoud van de biodiversiteit
Inheemse volkeren en lokale gemeenschappen spelen een onvervangbare rol in het behoud en herstel van biodiversiteit. Hun unieke kennissystemen, overtuigingen en traditionele praktijken – waaronder het duurzame gebruik van land, rotatiebegrazing en een diepe spirituele verbinding met de natuur – dragen al lang bij aan de gezondheid van ecosystemen. Deze praktijken zijn integraal aan het behoud van ecologisch evenwicht, waarbij inheemse volkeren gemiddeld 80 procent van de biodiversiteit op onze planeet behouden.
De dreiging van ‘groene roofbouw’
Een belangrijke bedreiging voor het recht van inheemse en lokale gemeenschappen op land en biodiversiteit is 'green grabbing', een fenomeen waarbij land wordt ingenomen onder het mom van milieubehoud of klimaatveranderingmitigatie of -aanpassing. Dit omvat onder andere landaankopen voor biokoolstofvastlegging, hernieuwbare energieprojecten en ecotoerisme. Alarmerend genoeg bevinden meer dan de helft van de mineralen en metalen die cruciaal zijn voor de groene transitie, zoals lithium en kobalt, zich op het land van inheemse en lokale gemeenschappen. Dergelijke activiteiten leiden vaak tot de verplaatsing van lokale gemeenschappen en de degradatie van de ecosystemen die ze juist willen beschermen.
Het respecteren van de rechten van inheemse volkeren en lokale gemeenschappen op hun land is cruciaal om het verlies aan biodiversiteit te stoppen. Dit omvat het verzekeren van hun controle over beslissingen die van invloed zijn op hun land en middelen van bestaan.
Bovendien is de groeiende interesse in biodiversiteitscompensatie, creditering en gerelateerde handelssystemen zorgwekkend. Hoewel deze mechanismen gericht zijn op het financieren van biodiversiteitsbescherming, zijn ze gemodelleerd naar gebrekkige koolstofmarkten en verouderde beschermingsbenaderingen. In plaats van schadelijke subsidies van industrieën zoals fossiele brandstoffen en industriële landbouw om te leiden, vercommercialiseren deze systemen de natuur, wat leidt tot landroof en greenwashing. Dit is geen haalbare oplossing voor echte bescherming van de biodiversiteit.
Aanbevelingen voor de EU en haar lidstaten
Het document sluit af met aanbevelingen voor de EU en haar lidstaten om ervoor te zorgen dat zij de mensenrechten van inheemse volkeren en lokale gemeenschappen beschermen en hen in staat stellen de biodiversiteit te blijven behouden.
Deze Beleidsnota wordt ondersteund door de volgende organisaties:
Kontakte:
– Emmanuel Yap, Voedsel- en Grondfunctionaris, CIDSE (cidse(at)cidse.org)
– Priscilla Claeys, universitair hoofddocent, CAWR (ac4203(at)coventry.ac.uk)
– Kirubel Teshome, communicatiefunctionaris, AFSA (kirubel.tadele(at)afsafrica.org)
Extra lezen:
- "De EU moet ervoor zorgen dat de financiering van het behoud van de biodiversiteit de rechten van inheemse volkeren respecteert”, Gezamenlijk persbericht, 12 september 2024
- Een visie voor behoud van de Masaï, De Maasai International Solidarity Alliance (MISA), juli 2024. Samenvatting
Omslagfoto: Bijeenkomst van de Masaï-gemeenschap in Noord-Tanzania om landconflict aan te pakken.
Bron: Ujamaa Community Resource Team (UCRT)