CIDSE-lidorganisaties zijn solidair met de bevolking van Guatemala die tegenwoordig vreedzaam protesteert om te eisen dat de resultaten van de presidentsverkiezingen van 20 augustus 2023 worden gerespecteerd.
De overwinning van Bernardo Arévalo, de presidentskandidaat van de partij Movimiento Semilla, die vóór de verkiezingen als een buitenbeentje werd beschouwd, is vooral te danken aan zijn succesvolle campagne tegen corruptie en voor het herstel van de rechtsstaat, een hoge opkomst en de brede steun van de meerderheid van de jonge bevolking, die hoge verwachtingen heeft van de toekomstige regering.
Sinds de gedwongen opening van de stembussen, en in strijd met de nationale wetten die de verkiezingshandelingen op 12 september 2023 reguleren, op initiatief van de speciale aanklager tegen straffeloosheid (FECI) onder verantwoordelijkheid van Rafael Curruchiche, heeft het maatschappelijk middenveld zijn recht uitgeoefend om vreedzaam verzet, waarbij sinds 2 oktober op progressieve wijze blokkades zijn opgeworpen, waarbij meer dan 143 blokkades in heel Guatemala zijn bereikt. De beweging begon onder de inheemse bevolking van de 48 kantons en Sololá (een inheemse, zelfbesturende structuur), met deelname van alle vier de grote etnische groepen: Maya, Xinca, Garífuna en Ladino. De solidariteit onder de bevolking is inspirerend en het vreedzame protest moedigt steeds meer mensen aan om mee te doen. Er bestaat brede steun binnen het maatschappelijk middenveld voor het verdedigen van de uitslag van de verkiezingen, de wil van het volk en de democratie.
Het Burgerregister heeft op 28 augustus 2023 de juridische status van de politieke partij Movimiento Semilla opgeschort, als reactie op een bevel van rechter Fredy Orellana (gesanctioneerd door het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken wegens “ondermijning van het rechtssysteem”). Desondanks blijft de partij actief en volgt ze een juridische strategie om de juridische status van de Movimiento Semilla te herstellen.
Op 1 oktober 2023 bracht de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten een verklaring uit waarin hij alle Guatemalteekse autoriteiten opriep zich te onthouden van verdere pogingen om de wil van de volksraadpleging in twijfel te trekken. Op 10 oktober gaf de Bisschoppenconferentie van Guatemala commentaar op de politieke situatie en riep de bevolking op om de uitslag van de verkiezingen en het recht op vreedzaam protest te respecteren.
Ondanks oproepen van het maatschappelijk middenveld om het verkiezingsproces uit te breiden om de overgang naar de nieuwe regering te verzekeren, vaardigde het Hoogste Kiesgerechtshof op 5 oktober 2023 decreet 31-2023 uit, waarmee de verkiezingsresultaten officieel werden gemaakt. Op 3 november sprak de speciale VN-rapporteur voor de mensenrechten, Volker Türk, zijn steun uit voor de nieuwgekozen president Bernardo Arévalo en besprak hij de mensenrechten, de rechtsstaat in Guatemala en de toekomstige samenwerking met de Verenigde Naties in het land.
Wij roepen de Europese Unie, haar lidstaten en Zwitserland op om:
- de politieke ontwikkelingen de komende maanden nauwlettend volgen en officiële bezoeken van hun ministeries van Buitenlandse Zaken aan Guatemala plannen om de uitslag van de verkiezingen te ondersteunen.
- ervoor te zorgen dat het recht op vreedzaam protest door de Guatemalteekse staat wordt gerespecteerd.
Aanvullende informatie:
https://www.ohchr.org/en/press-releases/2023/10/guatemala-sustained-attempts-undermine-democratic-process-extremely-worrying
Omslagfoto: Guatemalteekse vlag door Gus Mac Leoud, Creative Commons